جدال توسعه افقی و عمودی / انبوه سازی یا مردمی سازی در مستند ارث مادری

ارث مادری نام مجموعه مستندی است که اولین قسمت آن با موضوع بررسی سیاستهای مسکن حمایتی در ایران به ویژه با تمرکز بر بازخوانی مسکن مهر دولت احمدی نژاد، اقدام ملی مسکن در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی و نهضت ملی مسکن در دوره شهید رئیسی تهیه شده است. در این مستند به چالش های چرخه وار ساخت مسکن در ایران و تکرار سیاست های آزموده شده می پردازد.

مستندی که در چندین استان کشورایران از جمله استان های تهران، زنجان، خراسان رضوی و جنوبی تصویر برداری و تولید شده است. درتولید این مستند در مرحله پژوهش یک پیمایش میدانی کشوری و استانی از پروژه های مختلف جاری در کشور صورت گرفته و با تطبیق با مطالعات شهرسازی و سیاست های ساخت و ساز مسکن های حمایتی و مصاحبه با نخبگان و پژوهشگران از طیف های مختلف مقدمات تولید و پژوهش این اثر در یک سال انجام شده است.

محسن آقائی تهیه کننده و کارگردان این اثر پیش تر با ساخت آثاری همچون ایکسونامی، پرزیدنت آکتور سینما و دیوار کش شناخته شده بود، اما این بار سراغ سوژه ای کاملا متفاوت از کارهای قبلی رفته است.

محور اصلی مستند بررسی بین چند روش ساخت است، اول به بررسی الگوی ساخت سه جانبه که دولت به نمایندگی از مردم با پیمانکار قرار داد می بندد می پردازد و مسائلی از جمله، زمان اتمام ساخت، قیمت تمام شده، کیفیت و امکان نظارت بر واحدهای مسکونی توسط متقاضیان و همچنین میزان رضایتمندی مردم و تبعات اجتماعی این مدل ساخت را بررسی می کند.
در ساخت این مستند با مسئولان استان خراسان رضوی و زنجان و همچینین متقاضیان نهضت ملی مصاحبه شده است.

در ساخت این مستند با مسئولان استان خراسان رضوی و زنجان و همچنین متقاضیان نهضت ملی مصاحبه شده است.

مسائلی مانند معضلات بلندمرتبه‌سازی، انبوه‌سازی، تورم، پیمانکاران، مسائل و موانع الحاق زمین به شهرها و حواشی ایجاد شده در این مورد موضوع بررسی این مستند بوده است. مستندی که با روایتی جنجالی و صریح بدون لکنت سراغ حساس‌ترین مسائل مربوط به پروژه‌های انبوه‌سازی رفته و مزایا و معایب دو مدل ساخت را در کشور بررسی می‌کند.

در فرایند پژوهشی این مستند با متخصصین مرکز پژوهش‌های مجلس تا اساتید دانشگاه و مسئولین رده‌بالای وزارت مسکن و شهرسازی مصاحبه شده است.

این مستند به یکی از پر دامنه ترین بحث‌های این روزهای عرصه سیاست‌گذاری مسکن و شهرسازی ایران می‌پردازد، جدال دو رویکرد توسعه افقی و عمودی یکی از درون‌مایه‌های این مستند ۵۰ دقیقه‌ای است.

مستندی که سعی کرده دامنه این جدال را خارج از گفتگوهای بی‌پایان کارشناسی و خارج از اتاق‌های مدیریتی در میدان اجرا و روی زمین پیگیری کند.

مستندی که می‌کوشد دریچه تازه‌ای به روی رؤیای خانه‌دارشدن مردم ایران باز کند و در نهایت فیلم را با خطاب قراردادن آنها به پایان می‌برد. آنجا که مدعی می‌شود برای تغییر تنها چیز که لازم است آگاهی آنهاست. 

به نقل از تهیه‌کننده مستند پس از امتناع صداوسیما از پخش این مستند جهت روشنگری و فعال‌شدن گروه‌های خودجوش مردمی در مقطع حساس تعیین جهت‌گیری وزارت راه و شهرسازی مستند ارث مادری به‌صورت رایگان در اختیار عموم قرار داده شده است تا دید بازتری در اختیار جامعه و مسئولین برای انتخاب سیاست‌های کلان ابر بحران مسکن در ایران در دسترس قرار گیرد.

مستند ارث مادری به تهیه‌کنندگی و کارگردانی محسن آقائی، تدوین مجید رستگار و تصویربرداری سعید هوشمند و جعفر موسوی در زمستان ۱۴۰۳ و بهار ۱۴۰۲ تولید شده است.

این مستند روایت خود را از وعده‌های بر زمین‌ماندهٔ دولت ناتمام شهید رئیسی آغاز می‌کند و تجربهٔ نهضت ملی در این دوره کوتاه را برای سیاست‌گذاران آینده بازخوانی می‌کند.